INI INDI MATUOD.
Ang kamatuoran:
Sa presidential debate nga ginpangunahan sang COMELEC, isa sa mga topiko amo ang pagsapol sa isyu sang unemployment. Isa sa mga ginhayag ni Vice President Leni Robredo amo ang educational quality, pagtaas sang sweldo sang mga manunudlo, kag mga pamaagi agud ma kwelipikar ang mga aplikante sa mga ulubrahan.
Wala sang direkta nga may ginhambal si VP Leni nga kulang sa kapasidad ang mga Filipino seafarer.
Ngaa kinahanglan ini nga gina fact-check: Sa pagsulat pa lamang sini, ang Facebook post nga ini nakaahum sang 46 ka libo nga reactions, 754 ka mga kumento, kag 54 shares.
Ang mga kaundan:
Sang March 22, 2022, isa ka Facebook netizen nga naga-usar sang pangalan nga “Sonny Goodz” nakigbahin sang malip-ot nga parte sa kaundan sang PiliPinas Debate 2022 nga ginpangunahan sang COMELEC. Si Robredo nagsabat sa presidential debate sa pamangkot: “Ano ang inyong gagawin para magkaroon ng sapat na trabaho para sa lahat lalo na para sa nakapagtapos ng pag-aaral?” [Ano ang imo ubrahon para makaagum sang manami nga ubra ang tanan ilabi na sa mga nakatapos sang pag iskwela?]
Nagsabat si Robredo: “Malaki po yung disconnect ng curriculum natin sa industry. Example ko na lang po dito yung BPO. Ang daming trabahong available pero walang nagquaqualify. Yung maritime, grabe pa yung opportunity dito pero yung skills kulang.” [Dako ang diskunesyun sa kurikulum kag sa industry. Example sa BPO, madamo sang trabaho pero wala sang kwalipikado. Ang maritime, grabe ang oportunidad diri pero ang skills kulang.]
Ang viral post may ara sang caption: “Mga kasamahan ko na seaman……payag kayo? Kulang daw kayo sa skills…….tsk tsk tsk….” [Mga upod ko sa seaman, sugot kamo? Kulang daw ta sa skills tsk tsk tsk] [https://www.facebook.com/story.php…] “Sonny Goodz” mayara sang masobra ka has 1,800 nga followers.
Bisan wala sang pag-splice sang bidyo, madamo sang mga naka-basa sini kag nagpati sa pahayag kag nag komentar sang malain batok kay Robredo. Ang Bise Presidente nagahambal sang kamatuoran sa education kag work mismatch kung sa diin ang Filipino seafarers makaya nga makaubra sa mas may mataas nga sweldo pero ang ila kwalipikasyon hindi nagakaangay sa ginapangita sa posisyon nga pwede tani nila maapplyan.
Mayara sang libo-libo nga Filipino seafarers kag ang paghangkat sa ila makatuga sang pahanumdum kag kaakig. Suno sa isa ka study, nagapakita nga ang emosyunalidad makapataas sang pagpati sa fake news kag nagabuhin ang pagbalo sang kamatuoran.
Ang gin hambal ni VP Leni:
Unang-una ayusin ang kalidad ng ating edukasyon para preparado yung ating mga graduates sa kanilang trabahong gustong hanapin. Even during pre-pandemic, malaki na talaga yung problema natin doon sa kalidad ng edukasyon, in fact, pag titignan po natin yung ating mga ranking sa international assessments lagi tayong nasa bottom. Kaya kailangan, parati ko po itong sinasabi, kailangan magdeclare na tayo ng education crisis upang matutukan natin ito. Itaas natin yung budget natin sa education. Meron pong recommended ang UNESCO hanggang 6%, ngayon 3% lang yung ating budget. 3% lang ng GDP, itaas po natin to 6% para matutukan po natin yung mga items na dapat matutukan. Yung number 1, kailangan asikasuhin natin yung ating mga teacher. Ang salaries po ng mga teachers natin hindi competitive kumpara sa ibang mga lugar. Nilulunod natin sila sa maraming administrative work na ang dapat po nakatutok sila sa instruction. Dapat yung trainings nila tuloy-tuloy para magpoproduce din sila ng better quality rin na mga estudyante. Malaki po yung disconnect ng curriculum natin sa industry. Example ko na lang po dito yung BPO. Ang daming trabahong available pero walang nagquaqualify. Yung maritime, grabe pa yung opportunity dito pero yung skills kulang.
[Una, kayuhon ang kalidad sang edukasyon para preparado ang aton mga gradweyts sa ubra nga ila gusto pangitaon. Bisan sang wala pa pandemya, dako na nga daan ang problema naton sa kalidad sang edukasyon. Infact, kung aton tulukon ang aton ranking sa international assessment permi ta sa idalom. Amo na kinahanglan, permi ko ni gina hambal, kinahanglan na nga mag deklarar sang education crisis para matutukan naton ini. Pataasun naton ang budget para sa edukasyon. May ara sang recommended ang UNESCO asta 6%, subong 3% lang ang aton budget. 3% lang sang GDP, ipataasun naton sa 6% para matututukan ang mga items nga dapat tutukan. Ang number 1, dapat asikasuhon ang mga manunudlo. Ang ila nga sweldo hindi competitive kumpara sa iban nga mga lugar. Ginalunod naton sila sa madamo nga admin works nga dapat nakatutok sila sa pagtudlo. Dapat ang trainings nila sige-sige para makaubra man sila sang mayo nga kalidad nga estudyante. Dako ang disconnect sa curriculum kag sa industry. Malaki po yung disconnect ng curriculum natin sa industry. Example ko na lang po dito yung BPO. Ang daming trabahong available pero walang nagquaqualify. Yung maritime, grabe pa yung opportunity dito pero yung skills kulang. Dako ang diskunesyun sa kurikulum kag sa industry. Example sa BPO, madamo sang trabaho pero wala sang kwalipikado. Ang maritime, grabe ang oportunidad diri pero ang skills kulang.]
(Gin-lubad ni Iris Mabatid sang West Visayas State University-College of Communications para sa Daily Guardian)
Original Source: https://www.facebook.com/852083154847743/posts/5159802660742416/?d=n
Daily Guardian is part of #FactsFirstPH, which brings together various sectors that are committed to promoting truth in the public space, and exacting accountability on those who harm it with lies. For those interested to join the initiative, email editorial@dailyguardian.com.ph and info@factsfirst.ph, or send a message to facebook.com/DailyGuardianPH.
