ANG PASUNI: Isa ka pro-Marcos nga TikTok account ang nagpaskil sang video nahanungod sa North Luzon Rail Project kag nagasiling: ““Pnoy’s Term: pinaka mahal na rail way system sa buong mundo. Utang na binabayaran ngunit wala tayong napapala.”
Ang TitkTok user nga si @02anonymous88 nga may yara 617 ka mga followers kag masobra 11,400 ka mga likes amu ang nagpaskil sang gin-utod nga video clip gikan sa”Failon Ngyayon”, isa ka investigative documentary show sa ABS-CBN. Iya ginatumod ang termino ni anay Presidente Benigno “Noynoy” Aquino III.
INDI INI MATUOD.
ANG KAMATUORAN:
Ginatumod sang video ang North Luzon Rail Project (NorthRail), isa sa mga prayoridad nga programa ni anay Presidente Gloria Macapagal-Arroyo sadtong 2002.
Sala ang pagpasuni sa NorthRail, ang pinakamahal nga proyekto tuhoy sa mga linya sang tren diri sa Pilipinas, nga ini ginpahimo sa idalom sang administrasyon ni PNoy. Gin-aprubahan ang proyekto kaupod sang tam-an ka dako nga presyo sini sadtong administrasyon ni Arroyo.
Nangin obligado ang administrasyon ni Aquino nga liwat usisaon ang proyekto kag bayran ang nabilin nga mga utang nga gingamit para diri.
Ang 80 ka kilometro nga linya sang tren amu ang orihinal nga nagabalor sang $421 milyon kag kun tani pagabuhaton kag pagapondohan sang isa ka kompanya nga gikan sa China, ang National Machinery and Equipment Corp Group (CNMEG). Sang tu-ig 2009 sadtong termino ni Arroyo, ginpataasan sang CNMEG ang presyo sang proyekto kag naglab-ot na sa $593 milyon, nga gilayon man nga ginsugtan sang gobyerno sang Pilipinas ang dugang nga bayad.
Bag-o pa man mag-umpisa ang konstruksyon sang proyekto, ginpahayag na sang Senado ang mga alegasyon sang korapsyon kag ginwaragwag ang mga ginapasuni ilegalidad sa proseso sang bidding. Apisar sini, gindayon ang konstruksyon sadtong 2007. Ginpauntat sang dayon ang proyekto sa termino ni Aquino sadtong 2011 bangud sa madamo nga mga isyu legal.
Matapos sina, ginpahayag ni anay Interior and Local Government Secretary Mar Roxas ang interes sang gobyerno nga ibahon ang nasambit nga proyekto kaupod ang China. Apang ini gilayon man nga ginbuslan sang isa pagid ka proyekto, ang North-South Commuter Railway (NSCR). Nahibaluan man nga obligado sa gihapon magbayad ang gobyerno sang Pilipinas sang mga utang para sa NorthRail.
Sang tuig 2017, nakahimo sang kasugtanan ang Department of Transportation kag Sinomach (sadto nga CNMEG) nahanungod sa mga di pag-intindihanay sa NorthRail. Bangud sini, nakasupot pa sang P5 bilyon nga balayran gobyerno.
Bag-o matapos ang termino ni Aquino sadtong 2015, ginpirmahan sang Pilipinas kag Japan ang utang nga nagabalor $1.99 bilyon para sa NSCR Project. Gin-upod naman ang proyekto sang masunod nga administrasyon ni Presidente Rodrigo Duterte sa Build Build Build Program.
NGA-A KINAHANGLAN I-FACT-CHECK: Nakalab-ot na 61,700 ka mga views, 1,817 ka mga likes, 248 ka mga komento kag 81 ka mga shares ang video sa TikTok.
Ini ginpaskil sadtong Hunyo 18, 2022, pila ka adlaw bago ang una nga anibersayo sang pagkamatay ni anay Presidente Aquino.
Ginlubad ni MARJUNE N. MUZONES, Intern sang Daily Guardian, gikan sa sinulatan ni Redina Adolfo sang Interaksyon: https://interaksyon.philstar.com/rumor-cop/2022/06/28/220646/false-worlds-most-expensive-railway-system-constructed-under-pnoy/?fbclid=IwAR2JuOuTdcrwzzB_oDnY7Q398rfAPCzBj7tCFjU74ETP-HHKdNR0nw-fdM8
