LINK TO ORIGINAL SOURCE: https://www.rappler.com/newsbreak/fact-check/marcos-guerrilla-leader-during-world-war-ii/
Naglain-lain nga archival documents, ang US Army, kag ang National Historical Commission of the Philippines tanan nag disprove sang claims nga si Marcos isa ka guerrilla leader. Ang guerrilla unit wala gid na recognize sang US government.
At a glance:
Claim: Former president Ferdinand Marcos naging lider sang isa ka guerrilla group nga “Maharlika” sang World War II.
Rating: FALSE
The Facts: Naglain-lain nga archival documents, ang US Army, kag ang National Historical Commission of the Philippines (NHCP) tanan nag disprove sang claims nga si Marcos isa ka guerrilla leader. Suno sa mga sources nga ini, ang guerrilla unit wala gid recognize sang US government, kag questionable ang Marcos’ leadership sang na mitlang nga unit.
Ngaa gin fact-check namon ini: Ang Facebook post sang claim nga ni may 350 reactions, 31 comments, kag 184 shares. Ang page nga nag share, “Filipino Future,” has been fact checked multiple times.
Kumpleto nga mga detalye:
Sang March 19, ang Facebook page nga “Filipino Future” naghambal nga ang former president Ferdinand Marcos nangin lider sang guerrilla group nga “Maharlika” sang World War II.
Nakabutang, “Mismong mga taong miyembro ng Guerilla Group ni Marcos noong World War 2 ang nagpapatunay na totoong may guerilla group si Marcos na tinawag niyang Mahárlika at hindi imbentong kwento ito.” (Ang mga miyembro sang Marcos’ guerrilla group sang World War II pruweba nga si Marcos tuod nga may guerrilla group nga gintawag “Maharlika” kag indi ini istorya nga ginhimo-himo lang.)
And claim naga hambal man nga ang media kag ang Liberal Party gin into sang US Central Intelligence Agency (CIA) tungod kay gusto nila kawaton ang bulawan kuno sang pamilya Marcos.
Sang ginsulat ang article nga ni, ang post may ara na 350 reactions, 31 comments, kag 184 shares. Ang page nga “Filipino Future” pila na ka beses nga gin fact-check..
Ang claim nga ni, false..
Naglain-lain nga archival documents, ang US Army, kag ang National Historical Commission of the Philippines (NHCP) tanan nag disprove sang claims nga si Marcos isa ka guerrilla leader.. Suno sa mga sources nga ini, ang guerrilla unit wala gid recognize sang US government, kag questionable ang Marcos’ leadership sang na mitlang nga unit.
Suno sa isa ka New York Times archived article sang January 23, 1986, “Sa tunga sang 1945 kag 1948 lain-lain nga Army officers ang nagreject sang duwa ka request ni Mr. Marcospara sa opisyanl nga recognition sang [guerrilla] unit, kag gintawag ang iya claims nga distorted, exaggerated, fraudulent, contradictory, kag absurd.” Nagconclude ang American army investigators nga wala sang unit nga namitlang.
Ray C. Hunt Jr, former army captain nga nag direkta sang guerrilla activities sa Pangasinan, gin quote sa artikulo nga naga hambal, “Marcos was never the leader of a large guerrilla organization, no way.”
Gin deny sang US army ang requests ni Marcos sang recognition sang “Maharlika” sa basehan nga wala siya sang definite organization kag ang “‘Maharlika’ had not actually been in the field fighting the Japanese and had not ‘contributed materially to the eventual defeat of the enemy,’” luwas pa sa iban pa nga rason.
Ang National Historical Commission of the Philippines (NHCP) nagpublish man sang 2016 study sa wartime claims ni Marcos, isa dira ang iya pagiging lider sang “Maharlika.” Gamit sang opisyal nga primary sources kag dokumento, nakit-an sang NHCP nga ang unit wala na recognize, kag ang Marcos’ guerrilla leadership gin describe nga “questionable, non-existent, and even fraudulent.”
Iban pa nga claims sang mga war medals ni Marcos na debunk man sa NHCP study.
Ang mga claims sang “million tons of gold” sang pamilya Marcos na prove man nga false sang Rappler. Ang mga importante nga fact checks naka lista sa idalom:
FALSE: Marcos family owns a ‘million tons of gold’
FALSE: Philippines is country with highest gold reserves
FALSE: George W. Bush says Philippines is wealthiest country in the world
FALSE: Ferdinand Marcos’ Letter of Instruction for Bagong Lipunan currency
FALSE: Filipino ‘royal family’ ruled over pre-colonial ‘Maharlika kingdom’
– Therese Litonjua/Rappler.com
Therese Litonjua is a Rappler intern. This fact check was reviewed by a member of Rappler’s research team and a senior editor. Learn more about Rappler’s internship program here.
Keep us aware of suspicious Facebook pages, groups, accounts, websites, articles, or photos in your network by contacting us at factcheck@rappler.com. Let us battle disinformation one fact check at a time.
More fact-checks on “Filipino Future”:
FALSE: Ferdinand Marcos’ Letter of Instruction for Bagong Lipunan currency
FALSE: Myanmar used Smartmatic machines in 2020 elections
FALSE: Philippines is rich in water called deuterium
FALSE: US federal gov’t watermarked ballots for 2020 election
FALSE: PH economy got worse after Marcos was ousted
FALSE: George W. Bush says Philippines is wealthiest country in the world
