LINK TO ORIGINAL SOURCE: https://www.rappler.com/newsbreak/fact-check/ferdinand-marcos-ordered-construction-philippine-general-hospital/
Ginpatindog sang Philippine Commission sang panahon sang mga Amerikano ang PGH. Ginbuksan ini sang 1910, o halos 55 ka tion bag-o naging presidente si Marcos.
Buod
Ang hambal-hambal: Ginpatindog ang Philippine General Hospital (PGH) sang panahon sang diktadura ni Ferdinand Marcos.
Marka: INDI MATUOD
Ang kamatuoran: Ginpatindog ang Philippine Commission sang panahon sang mga Amerikano ang PGH. Ginbukas ini sang 1910, o halos 55 ka tion bag-o naging presidente si Marcos.
Ngaa kinanglan i-fact-check: Halin pa sang 2020, ga kalat ang post sa Facebook nga unod ang mga hambal-hambal nga ini. Sang nasulat ang fact check nga ini, may-ara na sang 424,000 ka reaksiyon, 44,000 ka komento, kag 477,000 ka share ang post.
Mga detalye
Halin Abril 11, 2020, nagalapta ang isa ka post nga unod ang ang pila ka hambal-hambal sa panahon sang diktadura ni Ferdinand Marcos.
Nakasulat sa post: “President Ferdinand Marcos declares Martial Law. First Lady Imelda Marcos stand behind him Did You know That Martial Law Made all of This.”
(Gindeklara ni Pangulong Ferdinand Marcos ang Martial Law. Ginsuportahan siya ni First Lady Imelda Marcos. Bal-an mo bala nga ginhimo ini tanan sang Martial Law?)
Nakalista sa post nga ini ang mga kuno ginpatindog nga impraestruktura ni Marcos, kag kaupod sini ang mga eskwelahan, ospital, tulay, kag iban pa.
Suno sa post nga ini, ginpatindog ni Marcos ang Philippine General Hospital (PGH).
Sang nasulat ang fact check nga ini, may ara na sang 424,000 ka reaksiyon, 44,000 ka komento, kag 477,000 ka share ang post nga unod ang mga hambal-hambal nga ini. Naga linapta liwat ini sini lang kag ginpadala liwat sa Rappler para ma-fact-check.
Hindi totoo ang sabi-sabing ito.
Suno sa opisyal nga website sang PGH,Ginpatindog ang Philippine Commission sang panahon nga ginsakop sang mga Amerikano ang Pilipinas. Ang Philippine Commission ay binubuo sang mga Amerikanong opisyal nga itinalagang mamuno sa Pilipinas sang 1899.
Sang 1907, ginpinasa sang Philippine Commission ang Act 1688, nga nag-aproba sang paghimo sang ospital sa Manila.
Nakabutang sa website sang PGH nga: “PGH opened its door to the public on September 1, 1910, during the administration of Hon. Dean C. Worcester as Secretary of the Interior and Dr. Victor G. Heiser as Director of Health.”
(Ginbuksan sang PGH ang iya piyertahan sa publiko sang Setyembre 1, 1910, sa idalom sang administrasyon ni Hon. Dean C. Worcester nga Kalihim ng Interyor kag si Doktor Victor G. Heiser bilang Direktor sang Kalusugan.)
Opisyal nga nagbukas ang PGH sang Setyembre 2, 1910, o pito ka taon bag-o pa ginbata si Marcos sang 1917, kag halos 55 ka taon bag-o siya nagpungko bilang presidente. (BASAHIN: Marcos Imbento, Bistado: Proyektong ginastusan, walang pakinabang)
Madamo na nasulat nga fact check ang Rappler sa mga Marcos.
Basahin ang iba pang artikulo gawa ng Rappler tungkol sa mga impraestruktura at ekonomiya sa ilalim ni Marcos:
FALSE: No gov’t funds spent building Imelda Marcos’ pet infrastructure projects
BNPP: Not about nuclear; it’s about trust and accountability
[ANALYSIS] How the Marcos-World Bank partnership brought PH economy to its knees
HINDI TOTOO: Ang Bataan Nuclear Power Plant ang unang nuclear power plant sa Asya
MISLEADING: Bataan Nuclear Power Plant ‘wasted by Cory Aquino’
Marcos years marked ‘golden age’ of PH economy? Look at the data
Were it not for Marcos, Filipinos today would have been richer
FALSE: PH economy got worse after Marcos was ousted
BREAKDOWN: P174B recovered from Marcos loot, P125B more to get
– Sofia Guanzon/Rappler.com
Kung may nakikita kang kahina-hinalang Facebook pages, groups, accounts, websites, artikulo, o mga larawan sa iyong network, i-send ang mga ito sa factcheck@rappler.com. Maaari ring magsumite ng mga sabi-sabi sa #FactsFirstPH tipline. Ipadala lang ang mga ito bilang message sa Facebook ng Rappler, bilang direct message sa Twitter ng Newsbreak, o bilang message sa aming Viber fact check chatbot. Sa bawat fact check, labanan natin ang pagkalat ng mali o mapanlinlang na impormasyon.
